Nếu như đang tìm kiếm cách hướng dẫn chi tiết viết blog thì bài viết này dành cho bạn. Một blog hay website nói chung gồm 2 phần: phần nội dung và phần kỹ thuật. Nội dung là những thứ liên quan đến chủ đề, từ khóa, bài viết,… Có thể nói phần nội dung này như “phần mềm”. Mình có viết một bài về xác định những thứ này trong một bài viết khác. Nếu bạn chưa đọc thì xem ở dưới nhé.
Hướng Dẫn Viết Blog Kiếm Tiền, Nghề Tay Trái Cho Dân Công Sở
Còn phần kỹ thuật là những thứ liên quan đến “phần cứng”. Tức là bạn sẽ cần trả lời những câu hỏi như sau:
- Bắt đầu viết blog từ đâu sau khi có ý tưởng?
- Dùng các công cụ gì để tạo blog?
- Chi tiết các bước thực hiện như sau?
- Sau khi đã tạo xong thì duy trì và phát triển blog như thế nào?
Bài viết này sẽ giải đáp các câu hỏi đó. Let’s go!
Các thành phần của một trang blog, website
Có nhiều cách để bắt đầu viết blog, từ miễn phí đến trả phí. Có nhiều bạn sử dụng các nền tảng miễn phí để bắt đầu viết blog. Mạng xã hội như Facebook, Twitter, Instagram hay Tiktok, Tumblr, Linkedin… Đây đều là những nơi bạn có thể chia sẻ những kiến thức, kinh nghiệm của mình. Nhưng nếu bạn muốn phát triển viết blog như một nghề nghiêm túc thì có thể chọn WordPress. Đây là một mã nguồn mở dùng để xuất bản blog, website được viết bằng ngôn ngữ lập trình. Tất nhiên, đa phần chúng ta đều không biết đến lập trình là gì. Nhưng không vì vậy mà không tạo được blog hay website cho riêng mình. Trong bài hướng dẫn chi tiết viết blog này, mình sẽ hướng dẫn chi tiết.
Để tạo một trang web, bạn cần thực hiện các bước sau:
Chọn và đăng ký tên miền (domain)
Đây như “địa chỉ nhà” cho blog của bạn. Ví dụ: nghecongso.com là một tên miền.
Để kiểm tra và đăng ký tên miền, bạn có thể đăng ký tại các nơi sau:
Một số nhà cung cấp
- Namecheap (recommend)
- Namesilo
- Domain.com
- Tinohost (Việt Nam)
- PA Việt Nam
- Mắt Bão
- Mona Media
- GoDaddy
- Bluehost
Bạn có thể vào các link trên để kiểm tra tên miền bạn muốn. Mình thì thường mua ở Namecheap. Còn mua tên miền .vn ở Việt Nam thì chọn Tinohost.
Sau khi kiểm tra, nếu tên miền đó vẫn còn có thể đăng ký, hãy chọn ngay cho mình. Chi phí 1 năm cho tên miền phổ biến cũng không quá đắt, chỉ tầm vài chục nghìn đến vài trăm nghìn.
Quy tắc chọn tên miền
- Càng ngắn càng tốt nhưng có ý nghĩa
- Dễ nhớ, dễ phát âm, đọc ra từ có nghĩa
- Không gây nhầm lẫn với các tên miền khác
- Khó viết sai chính tả
- Liên quan đến lĩnh vực và chủ đề bạn viết
- Ưu tiên các đuôi phổ biến như: .com, .vn, .net, .edu,…
Chọn và đăng ký nơi lưu trữ web (hosting)
Nếu domain như địa chỉ nhà thì hosting như “miếng đất” để bạn xây nhà. Đây là kho lưu trữ để bạn đăng thông tin, hình ảnh, video,… blog của mình. Hosting cũng có nhiều dạng. Nhưng có thể hiểu gồm 2 dạng chính cần biết là shared host và VPS.
Shared host
Trên cùng một máy chủ, sẽ só nhiều website dùng chung bộ nhớ, dung lượng đĩa, băng thông. Giống như bạn sử dụng “sổ hồng chung” vậy. Tức là có nhiều căn nhà được xây dựng trên cùng một miếng đất.
Ưu điểm:
- Rẻ
- Dễ sử dụng, không đòi hỏi nhiều kến thức về kỹ thuật
- Máy chủ có cấu hình sẵn
- Nhà cung cấp dịch vụ sẽ quản lý, vận hành server
Nhược điểm:
- Khi có nhiều người cùng truy cập vào các web trên cùng 1 server, tốc độ website sẽ chậm. Có nghĩa là dù nhà bạn chỉ có 5 khách đến thâm. Nhưng nhà hàng xóm (trên cùng miếng đất) có 2000 khách đến thăm. Thì người thứ 6 vào nhà bạn sẽ chậm hơn. Và có thể không còn đủ chỗ để vào nhà bạn nếu đã quá đông khách vào nhà hàng xóm.
- Ít quyền kiểm soát máy chủ.
Một số nhà cung cấp như:
- Blue Host
- A2 Hosting
- Hawk Host
- Stable Host
- Hostinger
Bạn có thể vào các link trên để kiểm tra tên miền bạn muốn. Mình thì thường mua ở Hawk Host, Stable Host hoặc A2 Hosting.
VPS
Đây là “sổ hồng riêng”, kiểu như phân lô bán nền, mỗi nền mỗi sổ.
Ưu điểm:
- Đã là nhà riêng thì không đụng chạm đến những nhà khác. Tức là tốc độ website của bạn không bị ảnh hưởng bởi hàng xóm.
- Có đầy đủ quyền kiểm soát server
- Dễ dàng nâng cấp
- Không mất chi phí cho việc quản lý, vận hành bởi người khác
Nhược điểm:
- Giá cao hơn, dĩ nhiên.
- Phải có kiến thức để tự quản lý server
Một số nhà cung cấp như:
- Digital Ocean (recommend)
- Linode
- Vultr
- Azdigi (Việt Nam)
- Tinohost (Việt Nam)
- Hostinger
Bạn có thể vào các link trên để kiểm tra tên miền bạn muốn. Mình thì thường mua ở Digital Ocean, Tinohost hoặc Azdigi.
Khuyến nghị
Nên sử dụng VPS. Mặc dù nó hơi khó sử dụng một chút, nhưng về lâu dài sẽ ổn hơn. (Bạn cũng đâu muốn blog mình chỉ sử dụng vài tháng đúng không?) Hiện tại cũng có nhiều cách để quản lý VPS. Nó giúp bạn có thể sử dụng VPS mà không cần biết code nhiều. Mình sẽ hướng dẫn chi tiết viết blog và thiết kế như phía dưới.
Giao diện (theme)
Sau khi có đất (hosting), địa chỉ nhà (domain), chúng ta bắt đầu xây blog. Lúc này theme giống như “căn nhà”. Đây là bước quyết định xem blog bạn sẽ nhìn ra sao.
Có rất nhiều giao diện từ miễn phí đến trả phí. Có thể có sẵn để tải xuống từ trang web chính thức của WordPress. Hoặc tải từ các nhà cung cấp bên ngoài. Một số theme miễn phí tốt như:
- Astra
- GeneratePress
- OceanWP
- ColorMag
Đến những theme trả phí như:
- Flatsome
- JNews
- Porto
- The7
- Beyot
Mỗi theme khác nhau sẽ có giao diện khác nhau. Tùy vào mục đích sử dụng mà dùng các theme khác nhau. Cũng giống như bạn xây nhà vậy. Nhà cấp 4 sẽ khác, biệt thự sẽ khác. Nhà xây để làm nhà hàng sẽ khác, nhà để ở sẽ khác. Chúng ta cũng không cần phải biết quá nhiều loại theme. Chỉ cần biết một vài theme để làm là đủ.
Plugin
Đây là các phần mở rộng cho WordPress, giúp bạn thêm chức năng mới vào trang web của mình. Có hàng ngàn plugin WordPress miễn phí và trả phí.
Ví dụ như:
- Bạn muốn có bảo vệ cho nhà của mình, thì cần plugin bảo mật. (ví dụ: iThemes security)
- Bạn muốn blog mình nhanh hơn, thì cần plugin tăng tốc. (ví dụ: WP Rocket)
- Hay muốn glog mình thân thiện Google, dễ lên top Google, thì cần plugin SEO. (ví dụ: Yoast SEO)
Thông thường, một số plugin mình hay dùng là:
- iThemes Security: bảo mật website
- Yoast SEO/Rankmath: tối ưu bài viết cho tìm kiếm Google
- WP Rocket: tăng tốc website
- WooCommerce: tạo sản phẩm, nhận đơn hàng,…
- SSL: cũng là một dạng bảo mật
- Contact Form 7/Ninja Forms: để tạo form thu thập thông tin khách hàng
- Elementor/WPBakery Page Builder: làm web chỉ bằng cách kéo, thả các thành phần.
- TinyMCE Advanced: nhiều tính năng hơn cho soạn thảo văn bản.
- WP Smush/Imagify: tối ưu hình ảnh trên blog
- Fixed TOC: tạo mục lục tự động cho bài viết.
Chỉ cần cài đặt thêm 1 số plugin cơ bản này. Vì cơ bản trong theme đã có hầu như những gì chúng ta cần. Trong bài hướng dẫn chi tiết viết blog này, mình có đính kèm bên dưới link bài viết về các theme và plugin thông dụng. Bạn có thể xem thêm để download.
Theme và Plugin, bạn có thể download tại bài viết này
Tổng Hợp Các Theme và Plugin Cần Thiết (Và Nơi Download Chúng)
Hướng dẫn chi tiết viết blog theo các bước
Ok, bây giờ chúng ta đã có đầy đủ những thứ cần thiết. Bắt đầu tạo blog thôi.
Nếu như bạn còn loay hoay chưa biết bắt đầu từ đâu thì có thể tham khảo cách làm hướng dẫn chi tiết viết blog của mình dưới đây
Mua tên miền Namecheap
Bước 1: Đăng ký/ Đăng nhập
- Vào website của Namecheap
- Góc trên bên phải, chọn Account
Nếu bạn đã có tài khoản thì Sign in. Nếu chưa có thì Sign up, điền các thông tin và tiếp tục.
Bước 2: Kiểm tra tên miền
Bạn kiểm tra tên miền mình muốn xem còn mua được không. Có vài tên miền giá trị cao (tên đẹp, đặc biệt) và cũng có cái chỉ vài $
Chọn 1 cái xong Add to cart
Bước 3: Thanh toán
Nhìn góc phải bên dưới, chọn Checkout
Chọn số năm bạn muốn mua tên miền. Còn Auto-Renew là tự động mua lại sau khi số năm bạn chọn hết hạn. Xong thì Confirm
Bạn nhập các thông tin cá nhân, và điền thông tin thẻ tín dụng rồi Continue.
Bạn vào Dashboard => Domain List để xem tên miền mình đã mua.
Mua VPS Digital Ocean
Bước 1: Đăng ký/Đăng nhập
- Vào website của Digital Ocean
(Đang có chương trình khuyến mãi 200$ sử dụng trong 2 tháng cho tài khoản mới) - Góc trên bên phải, chọn Log in hoặc Sign up
- Kích hoạt email confirm
- Điền thông tin thẻ tín dụng của bạn
Bước 2: Tạo droplet
- Góc trên, bên phải, chọn Create => Droplet
- Choose Region: chọn Singapore. Vị trí đặt máy chủ gần Việt Nam sẽ cho truy cập nhanh hơn.
Choose an image: chọn Ubuntu. Hiểu nôm na kiểu như hệ điều hành Windows
Choose Size: Chọn Basic => Regular => $4/mo. Đây là gói rẻ nhất cho bạn để bắt đầu. Giá là 4$/tháng. Sau này mình có thể nâng cấp lên sau nếu có nhu cầu, nên bước này không cần chọn gói cao.
Choose Authentication Method: Chọn Password. Sau đó đặt mật khẩu cho Droplet.
Xong bấm Create Droplet. Lúc này sẽ có 1 IP, bạn lưu nó lại.
Bước 3: Truy cập và cấu hình
Nhìn bên trái, dưới chỗ Manage, chọn Droplets. Sau đó hiện ra droplet của bạn, bấm vào nó. Sau đó hiện ra bảng như bên dưới. Chọn Access rồi chọn Launch Droplet Console
Sau đó, copy và paste (bằng cách click phải, chọn paste) dòng lệnh này vào VPS. Bước này nhằm để set up 1 script để bạn có thể dùng VPS mà không cần code.
Sau đó, làm theo các hướng dẫn
Port SSH: mặc định là 22. Bạn hãy nhập 1 port mới của riêng mình nhé (để bảo mật tốt hơn). Ví dụ 1991
Kết nối VPS với Domain với nhau
Đợi cho cài đặt hoàn tất. Bạn quay lại chỗ Manage => Droplets => Access => Launch Droplet Console.
Nhập: larvps rồi Enter để vào VPS của mình. Nó ra các tính năng như bên dưới. Để sử dụng tính năng nào, chỉ cần bấm số tương ứng rồi Enter.
Để kết nối VPS với Domain thì các bạn làm như sau:
Bước 1: kết nối VPS với Domain
Nhập số 1 (tương ứng Quan ly Domain) rồi Enter
Nhập số 2 (tương ứng Them – Domain/SubDomain), rồi Enter
Bạn nhập tên domain mới mua ở Namecheap vào, ví dụ abc.com, rồi Enter
- Nó hỏi: Ban co muon cai dat WordPress cho abc.com? (y/n): thì nhập chữ “y” (tương ứng yes), rồi Enter
- Nó hỏi: Mac dinh se thay prefix wp_ de bao mat (y/n): thì nhập “y”, rồi Enter
Đợi cho nó cài WordPress. Sau đó bạn lưu các thông tin lại.
Bước 2: trỏ Domain về VPS
Đăng nhập vào Namecheap
Trong danh sách tên miền của bạn, có chữ Manage ở chỗ tên miền. Nhấp vào nó.
Chọn tab Advance DNS, rồi nhập các thông tin như bên dưới
Sau đó bấm Add New Record (màu đỏ), thêm tiếp 1 dòng như bên dưới
Bước 3: Cài SSL bảo mật cho blog
Có nhiều cách đăng ký SSL, nhưng để tiết kiệm, mình sẽ đăng ký qua Cloudflare.
Bạn vào Cloudflare để đăng ký 1 tài khoản.
Đăng nhập Cloudflare, góc trên bên phải, chọn Add site. Nhập tên domain của bạn rồi Add site
Kéo xuống chọn Free rồi Continue
Bước Review DNS records, tiếp tục Continue.
Bước Change your nameservers, bạn sẽ thấy ở mục số 4. Add Cloudflare’s nameservers 2 dòng tương tự như hình:
Bây giờ quay lại Namecheap, chỗ Domain List, rồi Manage
Chọn tab Domain, kéo xuống chỗ NAMESERVERS, chọn Custom DNS. Sau đó nhập 2 dòng bên Cloudflare qua đây và lưu lại.
Bước 4: Cấu hình cho blog
Bạn vào Chrome, truy cập vào blog của mình abc.com
Chọn English rồi Continue
Bạn điền các thông tin như bên dưới và lưu lại thông tin để đăng nhập về sau
Như vậy, đến bước này, cơ bản bạn đã cài đặt xong 1 blog.
Để đăng nhập vào blog, bạn truy cập vào link: abc.com/wp-admin/
- abc.com là tên miền của bạn
- Username và password là thông tin bạn đã cấu hình ở trên
Hiển thị tương tự như bên dưới là thành công. Bây giờ thì bắt đầu viết blog kiếm tiền thôi.
Ok, bây giờ cơ bản bạn đã có 1 blog riêng cho mình. Bài viết này mình đã hướng dẫn chi tiết viết blog. Bạn có thể tạo 1 blog cho dù không biết gì về code hay lập trình. Bài viết tiếp theo mình sẽ hướng dẫn chi tiết kết nối Theme, Plugin vào blog. Cũng như cách viết bài và set up một trang blog đẹp.
Nếu bạn thấy nội dung này hữu ích, hãy mời mình một ly cafe nhé!
